Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Radni na oku mieszkańców, głosowanie jawne - czyli jakie zmiany w samorządzie przynosi nowa kadencja

Jolanta Zielazna
Radni sejmiku kujawsko-pomorskiego kadencji 2014-2018
Radni sejmiku kujawsko-pomorskiego kadencji 2014-2018 Archiwum GP
Z nową, pięcioletnią kadencją samorządów, zaczynają się dla nich także nowe obowiązki. Radni w prawach kontrolnych zostali zrównani z posłami.

Z nową, pięcioletnią kadencją samorządów, zaczynają się dla nich także nowe obowiązki. Niektóre rozwiązania w części gmin były wprowadzone już wcześniej, bez czekania na zmiany w ustawie.

Chodzi m.in. o transmisje on-line obrad rady gminy, wykazy imiennego głosowania radnych w poszczególnych sprawach, obowiązkowe utworzenie komisji skargi, wniosków i petycji. Wymaga to zmiany statutu rady. A na nowy system transmisji obrad trzeba było znaleźć pieniądze. Szczególnie dla małych i niebogatych gmin był to problem.

Zmiany w samorządach, a co za tym idzie - nowe obowiązki nałożyła ustawa o zwiększeniu udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania organów publicznych. Weszła w życie 31 stycznia 2018 r. Posłowie uchwalali te przepisy razem ze zmianami w Kodeksie wyborczym. I to one - przed wyborami samorządowymi - zdominowały uwagę.

W najbliższy piątek, 16 listopada kończy się obecna kadencja samorządu. Od poniedziałku sukcesywnie zwoływane są posiedzenia nowych rad. W wielu gminach radni-elekci już przechodzą szkolenia ze zmian w przepisach, z działania nowego systemu, albo też zaplanowane jest to na najbliższe dni.

Transmisja sesji rady gminy - niespodziewany wydatek

W Lnianie (pow. świecki) najbliższa sesja (21 listopada) będzie już transmitowana w internecie. Jednak głosowanie odbywać się będzie "po staremu". - W tym roku nie uda się nam już kupić odpowiedniego systemu - nie kryje Zofia Topolińska, wójt Lniana. - Zgłasza się wiele firm, ofert jest dużo, ale wszystkie drogie. Firmy pewnie liczą na duży zysk. Poczekamy do nowego roku, powinno być taniej.

Do tego czasu trzeba będzie spisywać, kto w danej sprawie jak głosował: był za, przeciw czy się wstrzymał. Przepisy dopuszczają takie rozwiązanie, ale wyniki powinny być niezwłocznie podane do publicznej wiadomości. Zmiany w statucie o utworzeniu komisji petycji zostały uchwalone jeszcze w październiku. Zofia Topolińska nie obawia się zmian. Do tej pory też można było skarżyć się radzie na wójta czy urzędników. Jak pracuje w Lnianie od 1995 roku, zdarzyło się to raz czy dwa.

Radni w Lisewie (pow. chełmiński) na ostatniej sesji kończącej się kadencji przetestowali, jak sprawdza się nagrywanie obrad i głosowanie na tabletach. Transmisji nie było. - Po tym teście jestem spokojny - mówi Jakub Kochowicz, wójt Lisewa. - System jest intuicyjny, prosty w obsłudze.

Gmina kupiła dla radnych tablety. Służyć będą nie tylko do głosowania, ale i przesyłania elektronicznych wersji dokumentów. Całość kosztowała ok. 60 tys. - Dla naszej gminy to duży wydatek - nie ukrywa wójt. - Nie był zaplanowany w budżecie.

W Inowrocławiu dogrywane są ostatnie szczegóły. - Pierwsza sesja zwołana jest na 19 listopada i transmisja z niej na pewno będzie - zapewnia Piotr Eichstaedt, szef biura rady w inowrocławskim ratuszu. Jej przebieg będzie można śledzić na stronie internetowej miasta i w BIP. Głosowania będą upublicznione od następnej sesji, bo wybory są tajne.

- Te zmiany zostały uchwalone o cały rok za późno - mówi Eichstaedt. - Budżet był już zaplanowany i wtedy weszły takie ekstra wydatki.

Komisje skarg i petycji

W Solcu Kujawskim dziś odbywa się ostania sesja starej kadencji, głosowane będą zmiany w statucie, które wprowadzają obowiązkową komisję skarg i petycji. 21 bm. na pierwszej sesji nowej kadencji radni będą głosować na tabletach, obrady mają być transmitowane.

W Bydgoszczy obrady rady miasta transmitowane są od dawna. Dostępne są też wykazy imiennych głosowań, można więc sprawdzić, jak który radny w konkretnej sprawie się zachował, czy postąpił zgodnie z tym, co obiecał wyborcom. Powstać natomiast musi komisja skarg i petycji. Tę zmianę przegłosuje już nowa rada.

- Wszystko musimy umieścić nie tylko w Biuletynie Informacji Publicznej, ale i na stronie internetowej, tak mówią przepisy - informuje Wojciech Paczkowski, dyrektor biura Rady Miasta w Bydgoszczy.

We Włocławku obrady radnych miejskich były transmitowane przez portal internetowy. - Teraz miasto kupiło specjalny system do transmisji i głosowania - wyjaśnia Małgorzata Feliniak, dyrektor biura tamtejszej Rady Miasta. - Na dziś zaplanowaliśmy szkolenie z obsługi.

Powstanie komisji skarg i wniosków jest już uchwalone, zmiany czekają na wejście w życie.

Budżet obywatelski w miastach, inicjatywa uchwałodawcza, interpelacje

Wspomniana ustawa o zwiększeniu udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania organów publicznych wprowadziła też inne, warte przypomnienia zmiany. Część z nich jest po prostu usankcjonowaniem rozwiązań, które już i bez ustawowych zapisów działały.

Miasta na prawach powiatu będą miały obowiązek utworzenia budżetu obywatelskiego. Muszą nań przeznaczyć nie mniej niż 0,5 proc. wydatków wykonania ostatniego budżetu. Radni nie będą też mogli w istotny sposób zmieniać postulatów zgłaszanych przez mieszkańców.

Wiele gmin, nie tylko miast na prawach powiatu, taką zasadę realizuje od dawna. Teraz została ona usankcjonowana prawnie.

Mieszkańcy gminy, powiatu i województwa uzyskują prawo inicjatywy uchwałodawczej, czyli będą mogli zgłaszać projekt uchwały. Do tej pory gmina mogła takie przepisy wprowadzić, ale nie musiała.

W gminie do 5 tys. mieszkańców projekt uchwały musi poprzeć co najmniej 100 osób, do 20 tys. - co najmniej 200 osób, a w większych gminach - co najmniej 300.

Radni mogą kierować do wójta, starosty i marszałka województwa zapytania i interpelacje. Pisemna odpowiedź musi być udzielona w ciągu 14 dni.

Radni z uprawnieniami kontrolerów

Prócz tego radni dostali większe uprawnienia kontrolne, podobne do tych, które mają parlamentarzyści - prawo do uzyskiwania informacji i materiałów, wstępu do pomieszczeń instytucji samorządowych, także spółek handlowych z udziałem samorządu.

Do 31 maja wójt (starosta, marszałek) będzie musiał przedstawić radzie raport o stanie danego samorządu. Debata nad nim musi się odbyć na sesji absolutoryjnej.

Przewodniczący rady dostał prawo wydawania poleceń pracownikom urzędu wykonującym zadania dotyczące rady gminy. - To dla nas żadna nowość - mówi dyr. Paczkowski z bydgoskiego ratusza. - Do tej pory tez przewodniczący rady wydawał nam polecenia.
Natomiast dyr. Małgorzata Feliniak (Włocławek) dodaje: - Przewodniczący rady wydaje polecenia służbowe pracownikom biura i innym, obsługującym rade miasta. Ale naszym przełożonym jest prezydent.

Flesz - Sytuacja po wyborach samorządowych 2018

od 12 lat
Wideo

Stop agresji drogowej. Film policji ze Starogardu Gdańskiego

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na swiecie.naszemiasto.pl Nasze Miasto