Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Tak piękna i prosta droga do zdrojowiska prowadziła [historia Inowrocławia]

Piotr Strachanowski
Pierwsze lata dwudziestego stulecia dla naszej reprezentacyjnej ulicy Solankowej stały się czasem niebywałego rozkwitu. Jak grzyby po deszczu pojawiły się tam coraz to okazalsze budowle użyteczności publicznej, piękne kamienice i wille…

Dziś Solankowa - od wysokości „Królówki” poczynając, a na ul. Wilkońskiego kończąc - ma długość około 900 metrów. Nie jest ona z grupy najstarszych ulic w mieście i nie dorasta do tych, które swój rodowód wywodzą jeszcze ze średniowiecza. Ale, choć młodsza, to jednak szybko stała się jedną z najważniejszych i - oczywiście - najpiękniejszych…

Prosto do zdroju…

Powstała w swym głównym planie w czasach zaboru (niem. Solbadstrasse) - w latach 80. XIX w. - z klarownym zamysłem połączenia śródmieścia (od wysokości dzisiejszej ul. Staszica) z powstającym zdrojowiskiem. W 1922 r. Solankową nazwano także ówczesną ul. Zygmuntowską, czyli odcinek od Królowej Jadwigi do Staszica. Zygmuntowska - bo za jej patrona przydano hr. Zygmunta Wilkońskiego (1832-1880), doktora praw, patriotę i przedsiębiorcę, m.in. współzałożyciela Solanek. Wilkońskiemu „przydzielono” patronat tej ulicy, bowiem hrabia pod wytyczoną drogę wykupił tam grunty i postawił trzy pierwsze domy (stoją do dziś, to Solankowa nr 3, 5 i 7).
Zygmuntowską (niem. Siegiesmundstrasse) zabudowywano silniej prawdopodobnie od lat 80. XIX w., a już na pewno - co potwierdzają dokumenty - w następnym dziesięcioleciu.

Z kolei dzisiejsza ul. Zygmunta Wilkońskiego ma znacznie skromniejszy rodowód. Ustanowiono ją bowiem dopiero w 1929 r. i to tylko na odcinku od Solankowej do Sienkiewicza, a dopiero na początku lat 60. przeszłego wieku „wydłużono” - wraz z postępującą zabudową Osiedla Nowego - o odcinek do ul. Prezydenta Narutowicza.

I Hitler, i Stalin…

Nazwę Solankowej w przeszłości dwukrotnie zmieniano. W czasie okupacji początkowo przywrócono niemiecką wersję używaną w czasach zaboru - Solbadstrasse, ale jeszcze w 1940 r. przemianowano ją na Adolf Hitler Strasse. To akurat nie dziwiło, Niemcy postępowali tak wszędzie, „obdarzając” imieniem Führera najładniejsze i reprezentacyjne ulice we wszystkich zdobytych miastach.

Tuż po wojnie, w 1945 r., znów pojawiła się Solankowa, ale tylko na kilka lat. W 1950 r. przemianowano ją na ul. Stalingradzką, by upamiętniała przełomową bitwę II wojny światowej. Ta nazwa obowiązywała do listopada 1956 r. I wtedy już ostatecznie powróciła Solankowa (dodajmy, że wówczas - na fali chwilowej październikowej „odwilży” - także „strącono”: z ul. Królowej Jadwigi - Konstantego Rokossowskiego, a z Toruńskiej - samego Józefa Stalina).

Jedyna taka…

Cechą charakterystyczną zabudowy Solankowej jest jej cofnięcie od linii ulicy, a stosowana w zabudowie architektura wyróżnia się oryginalnością stylów. Na przeważającej jej długości aż do schyłku międzywojnia wznoszono okazałe budynki. Idąc Solankową co rusz napotykamy na perełki architektoniczne, np. - inspirowany polskim stylem - pensjonat „Biały Dworek” z początków XX w., nieopodal - pod nr. 52. - okazały dom kupca Juliana Dreusa z 1900 r., tuż obok - pod nr. 50. - neorenesansowa willa znakomitego architekta i budowniczego Kazimierza Przyłuskiego. Pod nr. 33. - żydowskie przebogate domostwo (teraz siedziba muzeum), naprzeciwko - pod nr. 30. - dom z 1894 r. w stylu neorenesansu niderlandzkiego, w którym w 1927 r. pomieszkiwał krótko Stanisława Przybyszewski. Długo by tak wyliczać…

A już bliżej centrum - gmachy użyteczności publicznej: pod nr. 15. elegancki w swej architekturze dawny pałacyk Ubezpieczalni Krajowej (po wojnie „biały domek”, siedziba komitetu PZPR, a teraz - miłego naszym niespełnionym marzeniom ZUS-u), zaś obok - pod nr. 11. - również przez Przyłuskiego zbudowany (w latach 1905-06) gmach dla Banku Ludowego, pierwszej polskiej, wielce zasłużonej dla miasta i Kujaw potężnej instytucji finansowo-kredytowej.

Wojennej zawieruchy nie przetrwało kilka charakterystycznych budowli ul. Solankowej, w tym zburzone przez Niemców zaraz z początkiem okupacji: przepiękna synagoga, wzniesiona w 1908 r. na rogu z ul. Grodzką, oraz starsza, bo z 1895 r., siedziba jednej z dwóch miejscowych lóż masońskich.


Koncert Sławomira Sikory w Inowrocławiu [zdjęcia]

Niedawno Polskę obiegła wieść, że na helskiej plaży znaleziono tajemniczy obiekt. Co to było? Sprawie przyjrzał się dziennikarz "Dzień Dobry TVN" Łukasz Radwan. Dyrektor helskiego kompleksu muzealnego Wojciech Waśkowski opowiedział o historii Helu.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na inowroclaw.naszemiasto.pl Nasze Miasto