I wtedy przyszła wolność...

Wybór 11 listopada na dzień, w którym obchodzimy Święto Niepodległości związany jest z kilkoma ważnymi historycznymi wydarzeniami. Zakończenie I wojny światowej i zawarcie rozejmu w Compiegne nastąpiło 11 listopada 1918 roku, co przypieczętowało ostateczną klęskę Niemiec.

Dzień wcześniej przybył do Warszawy Józef Piłsudski. W tych dwóch dniach 10 i 11 listopada 1918, naród polski uświadomił sobie w pełni odzyskanie niepodległości, co tak opisał Jędrzej Moraczewski (premier polskiego rządu po rezygnacji Ignacego Daszyńskiego): Niepodobna oddać tego upojenia, tego szału radości, jaki ludność polską w tym momencie ogarnął. Po 120 latach prysły kordony. Nie ma „ich”. Wolność! Niepodległość! Zjednoczenie! Własne państwo! Na zawsze! Chaos? To nic. Będzie dobrze. Wszystko będzie, bo jesteśmy wolni od pijawek, złodziei, rabusiów, od czapki z bączkiem, będziemy sami sobą rządzili. (...) Cztery pokolenia nadaremno na tę chwilę czekały, piąte doczekało....

- Na Kujawach, podobnie jak w Wielkopolsce, do dziś niektórzy wytykają Józefowi Piłsudskiemu, że nie przyszedł z pomocą powstańcom, a nawet zarzucają, że bardziej chodziło mu o wschodnie tereny, niż Wielkopolskę i część Kujaw Zachodnich. Natrafiłam jednak na publikację, w której napisano, ze marszałek przynajmniej raz był w tym czasie w Poznaniu. Przyjazd Ignacego Paderewskiego do Poznania i wygłoszenie przez niego płomiennej mowy przyczyniły się do wybuchu Powstania Wielkopolskiego i chyba stąd biorą się u nas tradycje, że bardziej przywiązujemy wagę do wybuchu Powstania Wielkopolskiego, niż do faktu, że to marszałkowi zawdzięczamy odzyskanie niepodległości – mówi Janina Sikorska, dyrektor Muzeum im. Jana Kasprowicza.

O tym jednak, że marszałek po wojnie był obecny w świadomości mieszkańców Inowrocławia i Kujaw świadczy chociażby to, że w szkołach odbywały się uroczystości z okazji jego imienin czy urodzin.

Jak pisze Józef Siej na stronach swojego portalu: Inowrocław moje i twoje miasto marszałek był postacią, którą żołnierze darzyli wielkim szacunkiem: Z kolei uroczystości, które były przygotowywane przez 4 Pułk Artylerii Polowej zapraszani byli: prezydent Inowrocławia z delegacją Magistratu, przełożeni z Dowództwa Okręgu Korpusu VIII w Toruniu, oraz weterani walk wyzwoleńczych. Te uroczystości organizowano z różnych okazji. I tak na przykład. Corocznie obchodzono w dniu 11 listopada rocznicę odzyskania niepodległości, "Święto Żołnierza Polskiego", rocznicę ogłoszenia "Konstytucji 3 Maja", wyzwolenia Inowrocławia w styczniu 1919 roku, utworzenia "4 Pułku Artylerii Polowej", imieniny marszałka Józefa Piłsudskiego, a od 1935 roku, rocznice jego śmierci.

Organizowano też uroczystości okolicznościowe, jak na przykład: w 1929 roku 150-tą rocznicę śmierci generała Kazimierza Puławskiego, a w 1936 roku 10-tą rocznicę pełnienia urzędu prezydenta RP przez Ignacego Mościckiego, w 1938 roku nadania "4 Pułkowi Artylerii Lekkiej" tytułu "Honorowego Obywatelstwa Inowrocławia" i w 1939 roku imienin obu marszałków Polski. 17 listopada w Muzeum im. Jana Kasprowicza będzie można zobaczyć na wystawie tablicę z lotniska z wizerunkiem marszałka Józefa Piłsudskiego.

- To nie jest więc tak, że u nas Piłsudski nie był doceniany. Najważniejsze jest to, że dziś możemy obchodzić Święto Niepodległości i z tego możemy być dumni, że po 123 latach nieistnienia Polska stała się niepodległym państwem dodaje dyrektor Sikorska.

Tak rodziła się niepodległa Polska

11 listopada 1918 rok
Rada Regencyjna przekazała zwierzchnią władzę nad wojskiem Józefowi Piłsudskiemu
Po pertraktacjach Piłsudskiego z Centralną Radą Żołnierską wojska niemieckie zaczęły wycofywać się z Królestwa Polskiego. W ciągu 7 dni ewakuowano ok. 55 tys. żołnierzy niemieckich
Data wybrana w II Rzeczypospolitej jako pamiątka odzyskania faktycznej niepodległości przez Królestwo Polskie.

12 listopada
Rada Regencyjna powierza Józefowi Piłsudskiemu misję utworzenia Rządu Narodowego
Józef Piłsudski zostaje Naczelnym Wodzem.

13 listopada
Komitet Narodowy Polski w Paryżu zostaje uznany przez Francję.

14 listopada
Rozwiązanie się Rady Regencyjnej i przekazanie zwierzchnictwa nad państwem Józefowi Piłsudskiemu
Piłsudski mianuje Ignacego Daszyńskiego prezydentem gabinetu ministrów

W latach 1919–1936 rocznice odzyskania niepodległości świętowano w Warszawie jako uroczystości o charakterze wojskowym. Organizowano je zazwyczaj w pierwszą niedzielę po 11 listopada. W 1919 roku nie było sprzyjającej sytuacji by uczcić rocznicę odzyskania niepodległości, ponieważ trwały jeszcze wojny o granice Rzeczypospolitej. Pierwszy raz w pełni uroczyście upamiętniono odzyskanie niepodległości 14 listopada 1920 roku, a Józefa Piłsudskiego jako zwycięskiego Wodza Naczelnego uhonorowano wręczając mu buławę marszałkowską.

Po przewrocie majowym w 1926 obchody kolejnych rocznic były uroczystościami ściśle wojskowymi.
Do czasu wybuchu II wojny światowej obchody państwowe odbyły się dwa razy: w 1937 i 1938 roku. W latach okupacji hitlerowskiej obchodzenie świąt państwowych było zakazane. Pamięć o Święcie Niepodległości podtrzymywano wypisując 11 listopada na murach, ogrodzeniach, płytach chodnikowych: „Polska żyje”, „Polska zwycięży”, „Polska walczy”, „Jeszcze Polska nie zginęła”.

W 1945 ustanowiono Narodowe Święto Polski 22 lipca w rocznicę ogłoszenia manifestu PKWN. Święto Niepodległości obchodzone w dniu 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm PRL ustawą z 15 lutego 1989 roku pod nazwą „Narodowe Święto Niepodległości”.

Czytaj także: Wiesława Olszewska z Kruszwicy gwiazdą programu "Jaka to melodia"